Brak starannej pielęgnacji jamy ustnej może powodować próchnicę, choroby przyzębia, a nawet prowadzić do utraty zębów. Co więcej, poważne problemy jamy ustnej mogą post skutkować ogólnym pogorszeniem stanu zdrowia, na przykład udarem mózgu czy chorobami serca. Jak zatem dbać o higienę jamy ustnej, by zachować ładny uśmiech i wspierać swoje zdrowie?
Podstawowe akcesoria do higieny jamy ustnej
Zmagasz się z problemem wrażliwych zębów? A może potrzebujesz dodatkowej ochrony przed próchnicą? Dobór pasty do zębów jest kluczowy. Zawsze warto ją dopasować pod kątem potrzeb i składu. Unikaj środków czyszczących z triclosanem czy SLS – to detergenty, które mogą powodować podrażnienia.
Wybór odpowiedniej szczoteczki do zębów ma również wpływ na stan jamy ustnej. Czym kierować się w jej wyborze?
- Rozmiar główki – szczoteczka do zębów powinna łatwo docierać do wszystkich obszarów jamy ustnej. Typowy rozmiar główki ma długość 2,5 cm i szerokość około 1 cm.
- Rodzaj włosia – szczoteczki z miękkim włosiem są zazwyczaj lepszym wyborem. Sztywne i średnio sztywne włosie może podrażniać dziąsła, natomiast elastyczne łatwiej dostosowuje się do kształtu uzębienia.
- Kształt główki szczoteczki – możesz wybierać między prostokątną a okrągłą główką. Najważniejsze, by szczoteczka dobrze leżała w dłoni i łatwo docierała do wszystkich obszarów jamy ustnej. Dla osób noszących aparat ortodontyczny odpowiednie będą szczoteczki jednopęczkowe, które mają małą główkę, dopasowują się do kształtu dziąseł i umożliwiają czyszczenie w trudno dostępnych miejscach. Specjalne szczoteczki do protez z kolei łączą dwa rodzaje włosia. Szerokie czyści duże powierzchnie i zewnętrzną stronę protezy, a mniejsze jej wnętrze.
- Typ szczoteczki – elektryczne wersje są bardziej efektywne w usuwaniu osadów i są często zalecane dla osób z ograniczoną zdolnością manualną. Niemniej jednak prawidłowo używany wariant manualny jest również skuteczny.
Szczoteczki do zębów powinny być wymieniane co około 2 miesiące. Należy to zrobić również wtedy, gdy włosie straci swoją sprężystość.
Inne produkty, wspierające pielęgnację jamy ustnej
Stomatolodzy zalecają regularne używanie nici dentystycznych. Pomagają one usunąć resztki jedzenia z miejsc, do których szczoteczka nie jest w stanie dotrzeć. Inne produkty, jakie warto mieć pod ręką to:
- irygator do zębów – usuwa resztki jedzenia przez strumień wodny; irygator jest szczególnie przydatny dla osób z aparatem ortodontycznym lub implantami zębowymi;
- płyn do płukania ust – pomaga zwalczać bakterie, które mogą powodować próchnicę i choroby dziąseł oraz odświeża oddech; niektóre płyny do płukania ust zawierają fluor, który wzmacnia szkliwo zębów;
- stymulatory dziąseł – to narzędzia z miękkim, gumowym końcem, które są używane do masażu i oczyszczania linii dziąseł; pomagają one zwiększyć krążenie w dziąsłach i redukują ryzyko ich chorób;
- szczoteczki interdentalne (międzyzębowe) – małe szczoteczki przeznaczone do czyszczenia przestrzeni między zębami są przydatne dla osób z aparatem ortodontycznym, koronami, mostami czy implantami;
- szczoteczki i czyściki do języka – czyszczą powierzchnię języka, na którym gromadzi się sporo bakterii, powodujących nieświeży oddech.
Szczotkowanie zębów – jak to robić prawidłowo?
Sposób szczotkowania zębów wpływa na jakość pielęgnacji jamy ustnej. Jak skutecznie zabezpieczyć zęby przed próchnicą i chorobami przyzębia? Należy szczotkować zęby co najmniej dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Zalecane jest również czyszczenie zębów po każdym posiłku, jednak nie wcześniej, niż po upływie 30 minut.
Metoda czyszczenia zębów zalecana dla dorosłych i dzieci powyżej 10. roku życia polega na ustawieniu szczoteczki pod kątem 45 stopni do powierzchni zębów. Następnie wykonuje się krótkie, delikatne ruchy w przód i w tył, żeby skutecznie oczyścić przestrzeń przydziąsłową i płytkę nazębną.
Dla dzieci poniżej 10 roku życia zalecana jest technika okrężna. Dziecko używa szczoteczki, kreśląc okręgi na zamkniętych zębach. Z kolei szczotkowanie zębów pod kątem 90 stopni stosowane jest głównie podczas czyszczenia powierzchni żujących zębów. Szczoteczka jest wtedy ustawiona pionowo do powierzchni zęba.
Ruchy tam i z powrotem czyszczą bruzdy na powierzchniach żujących zębów trzonowych. Metoda sprawdza się u osób noszących protezy, ale nie jest zalecana do czyszczenia zębów bocznych i linii dziąsłowej. W ich przypadku kąt 45 stopni jest bardziej skuteczny w usuwaniu płytki bakteryjnej.
Techniki czyszczenia zębów, których jest więcej, powinny być dostosowane do wieku i zdolności manualnych Pacjenta, a także do problemów z uzębieniem, z którymi się zmaga. Pomocna w tym zakresie będzie konsultacja ze stomatologiem lub higienistką.
Kontrolne wizyty u stomatologa
Niezbędne dla zdrowia zębów są regularne wizyty u stomatologa, przynajmniej raz w roku. Lekarz przeprowadzi kontrolę stanu uzębienia oraz, jeśli będzie taka potrzeba usunie osady i kamień. Skaling usuwa kamień nazębny za pomocą ultradźwięków. Pomimo regularnej higieny zębów, kamień może nadal gromadzić się w takich miejscach jak przestrzenie między zębami.
Piaskowanie z kolei eliminuje wszelkie osady nazębne. Aby zapobiec namnażaniu się bakterii, zęby są dokładnie polerowane, co pozwala na uzyskanie ich gładkiej powierzchni. Istotnym etapem pielęgnacji jamy ustnej w gabinecie stomatologicznym jest fluoryzacja – wzmacnia i chroni zęby, nasycając je wysoko stężonym fluorem.
Podsumowanie
Staranna higiena jamy ustnej jest kluczowa dla zdrowia całego organizmu i obejmuje również dobór odpowiednich akcesoriów. Duże znaczenie ma rodzaj pasty i szczoteczki do zębów oraz systematyczne korzystanie z dodatkowych produktów do pielęgnacji. Warto dopasować metodę szczotkowania do wieku oraz specyfiki uzębienia. Niezbędne są też regularne wizyty kontrolne u stomatologa, które pozwolą w porę ocenić stan jamy ustnej. Ponadto specjalista podpowie, jaki sposób higieny jest najkorzystniejszy w konkretnym przypadku.